بعد میفرماید: لَعَلَّکُم تَتَّقون؛ یعنی این روزه یک پلّکانی به سمت تقوا است؛ وسیله‌ای برای تأمین تقوا در وجود شما، در دل و جان شما است. تقوا این است که انسان در همه‌ی اعمال و رفتار خود مراقب باشد که آیا این کار مطابق رضای خدا و امر الهی است یا نه. اسم این مراقبت دائمی، حالت پرهیز و برحذر بودن دائمی، تقوا است. نقطه‌ی مقابل تقوا، غفلت و بی‌توجّهی و حرکت بدون بصیرت است. خدا ناهوشیاری مؤمن را در امور زندگی نمی‌پسندد؛ مؤمن باید در همه‌ی امور زندگی، چشم باز و دل بیدار داشته باشد. این چشم باز و دل بیدار و هوشیار، در همه‌ی امور زندگی برای انسان مؤمن این اثر و فایده را دارد که متوجّه باشد کاری که میکند، بر خلاف خواست خدا و طریقه و ممشای5 دین نباشد. وقتی این مراقبت در انسان به وجود آمد که گفتار او و عمل او و سکوت او و قیام او و قعود او و هر اقدام و تصرّف او بر طبق خطّ‌مشی‌ای است که خدای متعال معیّن کرده، اسم این حالت هوشیاری و توجّه و تنبّه در انسان تقوا است؛ که در فارسی ترجمه شده است به «پرهیزکاری». و مقصود از پرهیزکاری این است که حالت پرهیز و برحذر بودن در انسان، همیشه زنده باشد. فایده‌ی روزه این است. و اگر ملّتی و فردی دارای تقوا بود، تمام خیرات دنیا و آخرت برای او جلب خواهد شد. فایده‌ی تقوا فقط برای کسب رضای پروردگار و نیل به بهشت الهی در قیامت نیست؛ فایده‌ی تقوا را انسانِ باتقوا در دنیا هم میبیند. جامعه‌ای که باتقوا است، جامعه‌ای که راه خدا را با دقّت انتخاب میکند و با دقّت در آن راه حرکت میکند، از نِعم الهی در دنیا هم برخوردار میشود، عزّت دنیوی هم به دست می‌آورد، علم و معرفت در امور دنیا هم خدا به او میدهد. جامعه‌ای که در راه تقوا حرکت میکند، فضای زندگی آن جامعه، فضای سالم و محبّت‌آمیز و همراه با تعاون و همکاری بین آحاد جامعه است.

«3»