یک نکتهای را در زندگی عملی خودمان عرض کنم که برای خود من و برای همهی شما برادران و خواهران شاید انشاءاللّه وسیلهای باشد برای تحرّک بهتر و بیشتر و آن، این است که اصل قضیّه برای نزدیکی به خدا ترک گناهان است؛ انجام مستحبّات و نوافل و توسّلات و دعا و بقیّهی امور، فرع است. اصل قضیّه این است که انسان مانع بشود از صدور گناه و خلاف از خود؛ این، همان تقوا را میطلبد. تقوا و پرهیزکاری، مهمترین یا بگوییم اوّلیترین مظهری که در وجود انسان باید داشته باشد، همین است که انسان را از گناه مانع بشود. گناه نمیگذارد که انسان حتّی خود را به لبهی دریای عظیم مغفرت الهی برساند و از آن استفاده کند. گناه نمیگذارد که ما حال دعا پیدا کنیم، توجّه پیدا کنیم؛ گناه نمیگذارد که ما به فکر بازنگری و بازسازی خودمان بیفتیم. کوشش بکنیم از گناه فاصله بگیریم؛ این شرط اوّل قضیّه است. آن کسی که دعا هم میخواند، مستحبّات را هم انجام میدهد، وظایف شرعیاش را هم انجام میدهد، امّا در کنار آنها از گناه هم اجتناب ندارد حالا گناهان البتّه مختلفند دیگر، گناههای گوناگون، از فردی، از اجتماعی، از گناههایی که به وسیلهی دست یا به وسیلهی چشم و یا به وسیلهی زبان و از طرق گوناگون حاصل میشود؛ گناهان شاید مخفی نباشد برای افراد مسلمان و میدانند که گناهها چه چیزهایی است مثل آن کسی است که در حال سرماخوردگی، در حال تب، هم داروهایی را که ضدّ سرماخوردگی است و شفابخش است میخورد، هم غذاهایی را که مضرّ برای سرماخوردگی است! معلوم است که آن داروها اثر نخواهد کرد؛ معلوم است که آدم بیمار اگر آن غذائی را که برای او مضر است، آن عملی را که برای او مضر است، به آنها ارتکاب بکند، دارو در او اثری نخواهد کرد. باید زمینهی استفادهی از رحمت و مغفرت الهی و افاضات معنوی الهی را آماده کرد و آن، با ترک گناه است. لذا شما در دعای کمیل میبینید که امیرالمؤمنین (علیه الصّلاة و السّلام) میفرماید: اَللّٰهُمَّ اغفِر لِیَ الذُّنوبَ الَّتی تَحبِسُ الدُّعاء؛7 یعنی خدایا! آن گناهانی که دعای مرا حبس خواهد کرد، بیامرز. گناهان مانع از اجابت دعا میشوند. در همین شبها و سحرها در دعای شریف ابیحمزه میخوانید: اِلٰهی فَرِّق بَینی وَ بَینَ ذَنبِی [اَلمانِعِ لی مِن لُزومِ طاعَتِک]؛8 خدایا فاصله بینداز میان من و گناه من، آن گناهی که مانع میشود که من وظایف خودم را انجام بدهم و خودم را به تو نزدیک کنم. اصل قضیّه، مسئلهی ترک گناه است.