بیانات و مکتوبات 1369


در مسئله‌ی وحدت، دو نقطه‌ی اساسی یا دو جهت‌گیری هست که هر کدام به‌تنهایی حائز اهمّیّت است. وقتی ما شعار وحدت میدهیم، این دو نکته‌ی اساسی باید مورد توجّه ما باشد و همینها است که برای زندگی عملی مسلمین کارساز است: یکی از این دو نکته عبارت است از رفع اختلافات و تنافسها3 و درگیری‌ها و تضادها و کارشکنی‌ها که میان طوایف مسلمین و فِرَق مسلمین از قرنها پیش تا امروز وجود داشته است و همیشه هم این تنافسها به ضرر مسلمین تمام شده است. و اگر برگردیم به تاریخ اسلام، خواهیم دید که زمام و مبدأ همه و یا قسمت اعظم این تعارضها و تنافسها برمیگردد به دستگاه‌های قدرت مادّی. ملاحظه کنید در تاریخ اسلام از اختلافات اوّلیّه مسئله‌ی خلق قرآن4 و امثال آنها تا بقیّه‌ی اختلافهایی که در طول زمان بین فِرَق اسلامی، مخصوصاً در زمانهای بیشتری بین شیعه و سنّی اتّفاق افتاده است، تقریباً در تمام بلاد اسلامی، سر نخ این اختلافات دست قدرتها است.

«2»