و من به شما عرض کنم، ما از روز اوّل انقلاب تا حالا مراحل بسیاری از این راه دشوار را پیموده‌ایم؛ اگر کسی انکار کند، یا چشم ندارد یا وجدان. اگر کسی تصوّر کند که انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی در اهداف خود توفیق پیدا نکرده، یا از لحاظ آگاهی کور است یا از لحاظ قلب و وجدان و انصاف کور است؛ ما خیلی پیش رفته‌ایم. امروز در زیر این آسمان، هیچ دولت و ملّتی را شما نمیتوانید پیدا کنید که از لحاظ ارزش بخشیدن به ارزشهای انسانی، آن چیزی که برای انسانها در درجه‌ی اوّل اهمّیّت قرار دارد، یعنی آزادگی، سربلندی، استقلال، اسیر نبودن، ذلیل نبودن، توسری‌خورِ قدرتها و دولتها نبودن، به اشاره‌ی این و آن حرکت نکردن، طبق مصلحت خود و اراده‌ی خود راه رفتن، آحاد آن دارای احساس مسئولیّت، دارای حرکت، دارای آگاهی، دارای قدرت از لحاظ مجموع این مسائل مثل ملّت و دولت ایران و جمهوری اسلامی باشد. این یک چشمه از پیروزی‌های جمهوری اسلامی است و باز هم البتّه پیروزی‌های زیادی [هست]. آن قدری که در این ده دوازده سال در این کشور خدمت به محرومین و قشرهای مظلوم انجام گرفته، به روستاها و به روستایی‌ها، به بخشهای دوردست، به کارهای بی‌زرق‌وبرق امّا پُرفایده، با وجود جنگ، با وجود محاصره‌ی اقتصادی، چند برابرِ آن حجمی و آن تعدادی است که در طول سالهای متمادی حکومت گذشتگان انجام گرفته! ما خیلی پیش رفتیم امّا بدانید که ما هر چه پیش رفتیم، هنوز کارهای زیادی در پیش داریم، مسائل زیادی پیش روی ما است. این ملّت باید همان عواملی را که تا اینجا او را پیروز کرده و پیش آورده، با کمال قدرت برای به دست آوردن پیروزی‌های بعدی حفظ کند؛ هنوز ما خیلی کار داریم.

«4»